Ես որոշել եմ կարդալ «Ջորջի հրաշագործ բալասանը»։ Ջորջը փոքր տղա էր, որը ուներ ջղայն տատիկ։ Մի օր Ջորջի մայրիկն ու հայրիկը գնացել էին և Ջորջը մնացեել էր տատիկի հետ։ Քանի որ Ջորջը տատիկին չէր սիրում նա որոշեց պատրաստել հրաշագործ բալասան, որ տատիկը խմի այդ բալասանը և չփնթփնթա: Նա լցրեց մի տարայի մեջ ատամի մածուկ, կոշիկի ներկ և լիքը այլ զզվելի բաներ։ Երբ տատիկը ասում էր Ջորջին․
-Ջորջ իմ դեղ խմելու ժամը դեռ չի ե՞կել։
-Ոչ։
Պատասխանում էր Ջորջը։
Երբ Ջորջը ավարտեց պատրաստել բալասանը նա տվեց, որ տատիկը խմի։
Տատիկը խմեց և սկսեց բոյովանալ։ Նա ջարդեց տանիքը և նրա գլուխը այնտեղից դուրս ցցվեց: Երբ մայրիկն ու հայրիկը եկան նրանք հարցրեցին ինչո՞ւ է այդքան բոյով։
Մայրիկը նեղվեց, որ տատիկը բոյովանում է քանի որ Ջորջի տատիկը նրա մայրիկն էր։
Իսկ հայրիկը ուրախացավ և հարցրեց թե՝ ի՞նչ է լցրեր Ջորջը այնտեղ։
Նա պատմեց, բայց ամբողջը չէր հիշում։
Նրանք պատրաստեցին նմանատիպ շատ բալասաններ բայց չստացվեց:
Հայրիկը ուզում էր մեծացնել իր կենդանիներին և վաճառել։
Վերջին բալասանը պատրաստելուց առաջ, տատիկը ջորջից թեյ խնդրեց: Երբ Ջորջ նոր և վերջին բալասանի շիշը ձեռքին բակում քայլում էր, տատիկը կարծեց, թե դա թեյն է և խլեց շիշը ջորջի ձեռքից: Տատկը խմեց նոր բալասանը և սկսեց փոքրանալ։
Նա այնքան փոքրացավ, որ չէր երևվում։
Մայրիկը նեղվել էր, իսկ հայրիկը ուրախացել էր։
Daily Archives: 5 Դեկտեմբերի, 2023
Պատմության ներածություն
Ինչպե՞ս է առաջացել մարդը։
Մարդու ծագման հարցը դարեր շարունակ գրավել է մարդկության ուշադրությունը: Հազարամյակներ շարունակ գերիշխում էր մարրդու աստվածաբանական ծագման վերաբերյալ կրոնական տեսակետը: Ներկայումս էլ մարդու ծագման հարցի շուրջ գաղափարական սուր պայքար է ընթանում մարդու նախնիները Ադամն ու Եվան են, թե կենդանիները: Գիտնականները ենթադրում են, որ մարդկության նախահայրենիքը եղել էԱֆրիկայի հյուսիսարևելյան մասը, որտեղից մարդիկ տարածվել են ամբողջ Եվրոպայում: Ենթադրվում է, որ մեր հնագույն նախնիները եղել են փոքրիկ ծառաբնակ գազանիկներ:
Մ.Թ.Ա. 6-րդ դարում հույն փիլիսոփա Անաքսիմանդրոսը գրել է , որ << Արևի ճառագայթների ազդեցության շնորհիվ կիսահեղուկ տիղմի մեջ առաջացել են ձկնանման արարածներ, որոնք սկզբում ապրել են ջրում, հետո անցնելով ցամաք աստիճանաբար վերածվել են մարդու >>: Արիստոտելը նշել է որ մարդը շատ հատկանիշներով նման է կապիկներին: 17-րդ դարի վերջերում ի հայտ եկան նոր փաստեր , որոնք հերքեցին մարդու ծագման մասին աստվածաբանական վարկածները: Նույնիսկ մարդու աստվածային ծագման կողմնակից Լինեյը 1735թ. իր Բնության համակարգը աշխատության մեջ կիսակապիկների ու կապիկների հետ միասին մարդուն դասում է կաթնասունների դասին: Լամարկը 1809թ. գտնում է որ մարդը ծագել է ծառաբնակ կապիկներից, որոնք ծառերի վրա մագլցող կենսակերպից անցել են գետնի վրա քայլող կենսակերպի: 1871թ. Դարվինը և Հեքսլին համոզիչ կերպով ապացուցում են որ կենդանի օրգանիզմների շարքում մարդը հանդիսանում է բարձր կազմնավորված էակ: Հեկելը փորձել է կազմել մարդու ծագման տոհմածառը:
Գիտության ժամանակակից նվաճումները հաստատում են մարդու կենդանիներին նմանության շատ գծեր: Մարդն ունի քորդավոր կենդանիներին բնորոշ բոլոր գծերը: Բոլոր կաթնասունների նման մարդն ունի քառախորշ սիրտ,արյան շրջանառության մեծ և փոքր շրջան, երեք տեսակի ատամներ, երեխային կերակրում է կաթով և այլ նմանություններ: Իրենց կառուցվածքով և ֆիզիոլոգիական առանձնահատկություններով ժամանակակից մարդուն ավելի մոտ են կանգնած շիմպանզեները: Նրանց հետ մարդն ունի ընդհանուր շատ գծեր` ձեռքերը բռնող տիպի են, աչքերը դասավորված են մեկ հարթության վրա,զարգացած է գլխուղեղը ,ունեն լավ հիշողություն,ներարգանդային զարգացման տևողությունը 9 ամիս է, վարակվում են այնպիսի հիվանդություններով, որոնք բացառապես հատուկ են մարդուն` ծաղիկ,գրիպ,տիֆ և այլն: Չնայած բերված նմանություններին մարդու և կենդանիների մեջ կան էական խոր տարբերություններ:
Առաջին մարդկանց մեկ օրը։
Նախնադարյան մարդկանց կյանքը եղել է դաժան ու դժվար։ Նրանք գործադրել են իրենց ողջ ուժը միայն գոյատևելու և սերունդ մեծացնելու համար։ Առաջին մարդիկ որսորդներ, հավաքողներ և ձկնորսներ են եղել: Գործիքները պարզունակ, իսկ կացարանները՝ աղքատ ու ցուրտ են եղել։ Ամեն օր տղամարդիկ գնացել են ուտելիք հայթայթելու, կանայք օջախի կրակն են պահել ու կերակուր պատրաստել։ Կանանց պարտականությունները ներառել են նաև կաշվի մշակումը, վառելափայտ հավաքելը և հագուստի ու կոշիկի պատրաստումը։ Տանը մնացած տղամարդիկ որսի համար գործիքներ ենն պատրաստել և կացարանը պաշտպանել են վայրի կենդանիներից ու թշնամիներից:
Լեզվական առաջադրանք 04.12.2023
159. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի՛ր, ինքդ շարքերին 5-ական բառ ավելացրու:
Ա Բ
Դեղին — դեղություն
փոքր — փոքիկ
բարի — բարություն
չար — չարիք
Տաք — տաքություն
ուրախ — ուրախություն
գեղեցիկ — գեղեցկություն
գիժ — գժություն
տխուր — տխրություն
161. Հարցում արտահայտող բառը փոխարինի´ր համապատասխան բառով:
Ինչպիսի՞ արև, մեծ արև: Ինչպիսի՞ օր, ձանձրալի օր: Ինչպիսի՞ առվակ, փոքր առվակ: Ինչպիսի՞ հեռուստացույց, սև հեռուստացույց: Ինչպիսի՞գիրք, հետաքրքիր գիրք: Ինչպիսի՞ մարդ, ուրախ մարդ:
162. Պարզի´ր, թե տրված բառակապակցությունների մեջ ո՞ր բառն է գոյական, ո՞րը` ածական (Ածական անունն առաջացել է ածել բառից: Հին հայերենում ածել նշանակում է ավելացնել, վրան դնել, բերել):
Բարակ-ածական, բարդի-գոյական:
Գանգուր-ածական, մազեր-գոյական:
Առասպելական-ածական, քաղաք-գոյական:
Քառաձի-ածական, կառք-գոյական:
Ստորին-ածական, շերտ-գոյական:
Վերին-ածական, հարթակ-գոյական:
Հեռատես-ածական, գիտնական-գոյական:
163. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների և ածականների:
Կաղնի, հայտնի, մեծ, կանաչ, աղջիկ, գետ, բուք, բարի, տգեղ, ճշմարտություն, անտուն, բարկացկոտ, Գայանե, տուն, կատու, գունավոր, կաղամբ, հեռուստացույց, խակ, Հայաստան, հետաքրքիր, վարդ, Վարդուհի, փշոտ, լիճ, ալիք, հզոր, բարձր, մարտ, մարտակառք, կառապան, հմուտ, մարտական, եռանիվ, հեծանիվ, ալ, պատմություն, պատմական, թռչուն, թռիչք, խիզախ, բարի, բարեկամական, շքեղ, գարուն, գարնանային, արևոտ, արև, երկար:
Գոյական Ածական
կաղնի հայտնի
աղջիկ մեծ
գետ կանաչ
բուք բարի
ճշմարտություն տգեղ
Գայանե անտուն
տուն բարկացկոտ
կատու գունավոր
կաղամբ խակ
հեռուստացույց հետաքրքիր
Հայաստան փշոտ
վարդ հզոր
Վարդուհի բարձր
լիճ հմուտ
ալիք մարտական
մարտ եռանիվ
մարտակառք ալ
կառապան պատմական
հեծանիվ խիզախ
պատմություն բարի
թռչուն խիզախ
թռիչք բարեկամական
գարուն շքեղ
գարնանային
164. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի´ր: Ինչպե՞ս կկոչես Ա խմբի բառերը, ինչպե՞ս Բ խմբի բառերը։
Ա Բ
Մեծ — մեծություն
բարձր — բարձունք
չոր — չորություն
սառը — սառույց
Ա խմբի բառերը կկոչեմ ածական:
Բ խմբի բառերը կկոչեմ գոյական:
Մայրենիի նոյեմբերյան ֆլեշմոբ
